غدیر 1. اهميت حجه الوداع. آيا پيام غدير،دوستى. انتصاب يا انتخاب؟
سایت جدید تاریخی فرهنگی قرآنی 2
m5736z
blog.ir.
مقدمه ی مؤلّف
پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله مسأله امامت و ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام را در اوایل بعثت و دعوت عمومی و مناسبت های دیگر معرفی کردند. اما آخرین بار برای مردم مدینه و یا اطراف مدینه شاید کافی بود؛ اما برای امت اسلامی، آنهایی که در یمن بودند، در کشورهای دیگر بودند که آن روز جمعا جزء حکومت اسلامی حساب می شد، یا بر فرض حساب نمی شد، جزء امت اسلامی بودند؛ این امت را چگونه از جریان اَلیَوم اَکمَلتُ با خبر کند، از جریان اِنَّما وَلیُّکُمُ الله با خبر کند، از جریان بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَیکَ با خبر کند؟
این با یک سخنرانی حل نمی شود. نامه و بخشنامه هم رسمی نبود. بسیاری از مردم حجاز در آن روزگار اهل خواندن و نوشتن نبودند. بیان نورانی امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه این است که وقتی وجود مبارک پیامبر از طرف خدا مبعوث شد، عده کمی اهل کتابت و خواندن و نوشتن بودند. پس هیچ راهی برای تبیین عمومی، تعریف عمومی، تفسیر عمومی، ابلاغ عمومی نبود؛ مگر اینکه این سفر تاریخی حج شروع بشود (حجت الوداع) و این سفر تاریخی هم باید در جای مشخصی (خُم) که همگان در آنجا حضور و ظهور دارند ابلاغ بشود. .
پیامبر اعظم یک سلسله وظایفی است که در تنهایی یا در جلسات خصوصی انجام می دادند، یک سلسله وظایف رسمی و عمومی است. جریان برائت از مشرکین، جریان حج، جهاد این طور است، جریان ولایت هم همین طور. ناچار باید که در جریان مکه که همگان حضور دارند. و آنچه را که در سفر حج دیدند به دیارشان منتقل و ابلاغ می کردند، یوم الحج الاکبر .
کتاب حاضر به بیان اهمیت امامت و ولایت و حادثه غدیر خم پرداخته و در بخش هایی از کودتا و جریان انحرافی سقیفه و حق کشی و دسیسه فرصت طلبان اشاره کرده و سپس اسناد و شواهدی از علمای بزرگ از اهل تسنن برای این حادثه ی مهم استناد نموده است. زیارت غدیریه امام هادی علیه السلام و خطبه ی غدیر از پیامبر عظیم الشان و پیام های آن، زینت بخش این کتاب نیز می باشد (التماس دعا) محمود زارع پور
فهرست مطالب کتاب
بخش اول : نصب امامت و مقام ولایت امت علی(علیه السلام)، انتصاب یا انتخاب؟ ولایت و ولایت مداری خطابههای قبل از غدیر در سرزمین منا توسط پیامبر
بخش دوم : حوادث و اقدامات پیامبر در حجة الوداع و «غدیر خم» اولین افرادی که بیعت کردند بیعت گرفتن پیامبر لقب امام علیعلیه السلام امیرالمومنین سوالی که بی جواب ماند شعر و ادبیات غدیر جبرئیل برای ابلاغ پیام مهمی
بخش سوم : واقعه غدیر اثبات ولایت و امامت و خلافت امیرالمومنین علیه السلام انکار غدیر بزرگترین حقکشی تاریخ است غدیر، عید ولایت و سیاست و دخالت مردم در حکومت حضرت فاطمهعلیهاسلام جریان ضد ولایی قیام می کند ولایت مداری خصیصه مهم حزب الله جامعه ولایی شکست ترور و نخستین پیمان نامه بر ضد غدیر
بخش چهارم : خطبه غدیر، پیام های واقعه غدیر غدیر نقشه راه است بازگشت امت به جاهلیت
بخش پنجم : توطئه ای شیطانی ! کودتای سقیفه غدیر در مسلخ سقیفه! سقیفه و 4 اشکال «دموکراسی»، ره آورد باطل سقیفه حکومت دینی، دیکتاتوری یا دموکراتیک؟! اولین نظریه پرداز سکولاریزم در تاریخ اسلام در سقیفه! غدیر و افسوس های بشریت
بخش ششم : علل همراهی نکردن مردم با علی(علیه السلام) علّت تهاجم بیگانگان به مراکز مذهب
بخش هفتم : واقعه غدیر خم ( اسناد، مدارک و اعترافات علمای بزرگ سنی) راویان غدیر از صحابه شبهات و ردیه ها منابع و اسناد واقعه غدیر یا بخش هایی از آن در کتب اهل سنت (علامه امینی)
بخش هشتم : امیرمؤمنان علیعلیه السلام، استمرار رسالت محمدی صلی الله علیه و آله حقیقت نفس پیامبر بودن غدیر، استمرار حرکت پیامبر خاتم پیمان خدای سبحان با پیامبر اکرم درباره حضرت امیر
بخش نهم : غدیر از نظر اهل بیت (علیهالسلام) آداب غدیر عید الله اکبر
امام جامعه معاصر خویش را این گونه معرفی می کند غدیر و تقدیر ملت ها
ائمه طاهرین، مظهر قیومیّت خدا بر مردم آداب عید غدیر آیین عید غدیر و ائمه اطهار
بخش دهم : زیارت غدیریه از امام هادی علیه السلام
بخش اول : ☫ ﷽ ☫
نصب امامت و مقام ولایت امت از طرف خداوند به علی علیه السلام در غدیر خم، از موضوعات مهم تاریخ اسلام و جهان است. این واقعه بیانگر بقاء و ادامه رسالت پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله و دوام دوره الهی آن حضرت در تجلی گاه وجود مبارک علی علیه السلام بوده است. غدیر، نماد اتحاد امت و نشان پیوند رسالت و امامت است و این دو از یک ریشه می باشند.
مفهوم و رابطه ی رسالت و امامت رسالت یعنی یک پیامبر، مأمور ابلاغ وحی به مردم است ولی ممکن است مأمور تشکیل حکومت و رهبری جامعه نباشد، اما فقط مأمور پیام رسانی است. بعضی از انبیاء فقط این وظیفه پیام رسانی را به عهده داشتند. و بعضی غیر از این وظیفه، امامت و تشکیل حکومت را از طرف خداوند در برنامه ی خود دارا بودند. اما در امامت، موضوع فرق می کند. زیرا امام، مأمور تشکیل حکومت و اجرای حدود الهی است. امامت به معنای حکومت و اداره امور دنیایی و دینی مردم و اجرای احکام کتاب و سنت در قالب تشکیل حکومت اسلامی است. علاوه بر این امام عهده دار تربیت و پرورش نفوس از طریق رهبری ظاهری و باطنی می باشد.
ولایت پیامبرصلی الله علیه و آله و علیعلیه السلام دو جلوه یک حقیقت در آیات و روایات از پیامبرصلی الله علیه و آله چنان سخن به میان آمده که گویی سخن گفتن از ایشان بی سخن گفتن از حقیقت و باطن وی یعنی امیرمؤمنانعلیه السلام، امری ناپسند است. شاید این معنا را در موارد بسیاری بتوان ردگیری و شناسایی کرد که از آن جمله ناپسندی صلوات ابتر بر آن حضرتعلیه السلام است که از آن نهی و بازداشته شده است. خاستگاه این نگرش را می بایست در همان کلام الهی یافت که امیرمؤمنان علیعلیه السلام را جان و باطن پیامبرصلی الله علیه و آله معرفی می کند و در آیه مباهله به صراحت از نسبت دو مظهر مطلق و کامل هستی پرده برمی دارد. این تأکید در آیات و روایات درحالی انجام می گیرد که در مقام ظاهر و جهان خارجی نیز زایشگاه حضرت امیرمؤمنانعلیه السلام کعبه می شود. رسول خداصلی الله علیه و آله پیش از رحلت خود پیش بینی کرده بود که پس از وی کینه های بدری، حنینی و خیبری گروهی سر می گشاید و خاندان پاک ایشان را به آتش کین و حسد می سوزاند. ریشه این حسادت ها و کینه ها قطعاً در مقام عظمای ولایت امیرمؤمنان نهفته بود که از سوی خدا و پیامبر به آن حضرت رسیده بود .
کلمه ولایت در اصل به معنای فرمانروایی و صاحب اختیاری و در برخی از کاربردها و استعمال های آن به مفهوم محبت و دوستی است. ولی از اسما و نام های خداوند متعال و به معنای ناصر و یاری کننده است.
مقام ولایت پیامبرصلی الله علیه و آلهو امیرمؤمنانعلیه السلام خداوند متعال، در قرآن مجید، ولایت بر بندگان و صاحب اختیاری امور امت اسلام را به پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله تفویض کرده و این گونه فرموده النَّبِیُّ أَوْلی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ (احزاب 6) ولایت و صاحب اختیاری پیامبر، نسبت به امور مردم اهل ایمان بیش از خود آنان است. این ولایت مطلقه، بر حسب آیه شریفه إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ (مائده 55) منحصر به خداوند و رسول اکرم و آن مرد با ایمانی است که در حال رکوع به مستمندی صدقه داده است. بنابر روایات فراوان که از طریق شیعه و سنی نقل شده، نزول این آیه، در شأن حضرت علیعلیه السلام است که در حالت رکوع نماز، انگشتری خویش را به سائل نیازمند مرحمت کرد. جلوه ای از این ولایت و اولویت، در آیه کریمه ذیل، انعکاس یافته که وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا ؛ چون خداوند و پیامبرش در امری قضاوت کنند، هیچ مرد و زن باایمانی را نمی رسد که در برابر آن، اراده و اختیاری از خود در کارشان، اعمال کنند و هر آن کس که نافرمانی خدای و رسولش کند به گمراهی آشکار در افتاده است. (احزاب 36) .
سوره نساء بخشی دیگر از همین معنا را افاده میکند فَلا وَ رَبِّکَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّي يُحَکِّمُوکَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا في أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسلیما؛ چنین است قسم به پروردگار تو که اینان به حقیقت، اهل ایمان نمی گردند تا آن که در خصومت و نزاعشان، تنها تو را حاکم و داور قرار دهند و آنگاه در برابر حکمی که به سود و یا زیان ایشان صادر کنی، احساس تنگدلی و دشواری ننموده و از دل و جان تسلیم و تمکین فرمان تو باشند. .
پیغمبر خداصلی الله علیه و آله، در مواقع بسیاری به ولایت امیرالمؤمنین علی و ائمه طاهرینعلیهم السلام اشاره و تصریح فرموده اند که برخی از این روایات را که از طرق شیعه و سنی نقل شده و پاره ای از آنها در حد تواتر است خواهیم آورد. در بازگشت از حجه الوداع، پیامبر اکرم از سوی خداوند متعال، به معرفی علیعلیه السلام به عنوان جانشین و ولی امر مسلمین مأمور شد و لذا خطبه ای طولانی قرائت کرد.
همتائی ابلاغ «ولایت» با ابلاغ «رسالت» همین معنا را پیامبر صلی الله علیه و آله در حضور همه حاجیان از حج برگشته درباره وجود مبارک حضرت امیرعلیه السلام ثابت کرد. فرمود: از طرف ذات أقدس اله من مأمور شدم که بگویم اِنّی رَسولُ الله وَ عَلیٌّ وَلیُّ الله اگر نگویی، فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ. معلوم است! اگر مأمور شد این مطلبی را بگوید؛ اگر نگفت، یعنی نگفت!! اگر نگوئی عَلیٌّ وَلیُّ الله ، مثل آن است که نگوئی: مُحَمّدٌ رَسولُ الله! ولایـتی برابر با تمام رسالت : یا اَیُّهَا الرَّسول خطابی است از ناحیه حضرت باریتعالی به پیامبر صلی الله علیه و آله با همان سمت و عنوان ویژه و موقعیت و منصب الهی نبی اکرم. و هیچ گاه خداوند پیامبر را به نام و به بیانی با نام کوچک نمیخواند و عموما با یا اَیُّهَا النَّبِیّ (13مورد) خطاب یا ایها النبی عمومیت دارد که برای انبیای دیگر هم بوده. و در برخی موارد یا اَیُّهَا المُزَّمِّل هان ای جامه به خود پیچیده و یا یا اَیُّهَا المُدَّثِّر هان ای جامه بر سر کشیده و... ولی در اینجا با توجه به اهمیت موضوع یا اَیُّهَا الرَّسول خطاب میشود که لقب ویژه است برای پیامبر صلی الله علیه و آله. و در اینجاست که خداوند متعال کلمه رسول را هزینه می کند.
هیچ پیامبری نبوده که استنکاف از دستور الهی کند. پس این چیست؟ چرا خداوند می فرماید: وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ و این در شان پیامبر نیست. بین خدا و رسول مطالب روشن است، اینجا فقط اهمیت موضوع را می رساند که این ابلاغ برابری می کند با آنچه تا کنون گفته ای و اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله نگوید منتفی است.
غدیر خم چه ارزشی را برای ما انسانها، به عنوان امت اسلامی، به ارمغان آورده است که نسبت به همه آن وقایع و رخدادهای قبل از اسلام و بعد از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله افضل می باشد؟ از نظر قرآن کریم، تمامی زحمات پیامبر صلی الله علیه و آله یک طرف و اعلام ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام یک طرف است.
باید دو کفه ترازو را در نظر بگیریم، اگر بیست و سه سال تلاش پیامبر، ابلاغ و جهاد و عبادات را در یک کفه ترازو قرار دهیم و اعلام مقام ولایت امیرالمومنین علیه السلام را در کفه دیگر، به نص صریح قرآن این کفه بر همه آن کفه می چربد و بلکه خداوند به گونه ای که می فرماید، به گونه ای تهدیدآمیز که اگر این رسالت را عملی نکنی همه کارهای تو در واقع هیچ است. در (غدیرخم) چه قضیه ای مطرح می شود که حتی همه بزرگان اهل سنت و بزرگترین محدثین و مفسرین و مورخین نمی توانند این مسئله را منکر شوند که این آیه بر پیامبر وحی شد و سپس پیامبر صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام را صدا می زند و به همه نشان می دهد و می فرماید؛ مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ. أَللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ، وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ (علامه امینی در الغدیر 110 مورد از منابع اهل سنت را در باره حدیث غدیر ذکر کرده جلد 1 صفحه 14) آن گاه آیه دیگری نازل می شود؛ اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً... امروز دین شما را برای شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و دین اسلام را برای شما پسندیدم... (مائده)
و لذا اگر ولایت نباشد رسالت ناتمام می شود. اگر امامت نباشد قرآن تحریف معنوی می گردد. اگر امام در کنار کتاب الهی قرار نگیرد، محتوای آن اجرا نمی شود. پس بهترین و بالاترین نعمت که خدا قرارداده وجود هدایتگر الهی است یعنی ولایت، کامل کننده رسالت که در آیه فوق سه واژه أَکمَلْتُ وَ أَتْمَمْتُ نِعْمَتی پیامبر احساس خطر می کند، احساس عدم مصونیت می کند.
آن هم نه خطر آسمانی و ماوراء طبیعی بلکه خطری از بطن جامعه که آیه آن را «الناس» معرفی می کند وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ یعنی عموم جامعه ایمان آورده و بی ایمان، یعنی خطری از دل عامه مردم، و انبیاء در اجرای رسالت از هیچ کس نمی ترسند. وَ لایَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللّهَ و از احدی جز خدا نمی ترسند (احزاب 39) تمام انبیاء این چنینند، ترسی از مردم ندارند، رسول خدا این دلنگرانی و خوف را از جهت شخص خود ندارد بلکه این فراست و هوشمندی و نگاه بلند پیامبر است که او را بیمناک کرده، در آنچه می خواهد انجام دهد.
به طور نمونه خوف حضرت موسیعلیه السلام از انداختن عصا نه از برای خود بود بلکه ترس از آن داشت که مردم جاهل معجزه او را با سحر جادوگران یکی بدانند و پی به اصل ماجرا نبرند و ایمان نیاورند...
و در اینجا پیامبرصلی الله علیه و آله بیمناک از تفکرات جاهلیت است که تصوری دیگر کنند، و در اینجا عهد کنند و بعدها اجرا نکنند و گرفتار شوند که جامعه بشریت را می بینیم که گرفتار شده، چرا که عهد خود را شکستند.
علی(علیه السلام)، انتصاب یا انتخاب؟
برخی از مواهبی که خدای متعال به آن حضرت عطا فرموده مواهب تکوینی است؛ از جمله این که، آفرینش آن حضرت از نور پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله بود و به این سبب، از آغاز طفولیت حقایقی را درک می کرد که دیگران قادر به درک آنها نبودند. حتی در روایتی از پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله نقل شده : همان طور که خدای متعال مرا به معراج برد و حقایق عوالم بالا را به من ارائه داد، برای حضرت علیعلیه السلام نیز درهای آسمان گشوده شد و آنها را مشاهده کرد.
اینها مواهب تکوینی است که خدای متعال به آن حضرت عطا فرموده . در کنار اینگونه فضایل یک سلسله امتیازات تشریعی نیز به آن حضرت اعطا شده. این امتیازات به دو بخش تقسیم می شود: .
دسته اول، امتیازاتی در زمینه احکام شرعی است و بر اساس آن، در شریعت احکامی خاص برای حضرت علیعلیه السلام اثبات شده. در شریعت اسلام، بعضی از واجبات و محرمات، هم چنین بعضی از امور حلال، به شخص پیامبرصلی الله علیه و آله یا به آن حضرت به علاوه سایر معصومانعلیه السلام اختصاص دارد؛ برای مثال، مرد یا زنی که غسل بر او واجب شده باشد، نباید وارد مسجد شود، اما پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنینعلیه السلام مجاز بودند در این حالت وارد مسجد شوند. اما نمی شدند.
این یکی از امتیازاتی بود که پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنینعلیه السلام بر سایرین داشتند. درباره این حکم داستان مشهوری وجود دارد و آن این که: زمانی که پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله به مدینه مهاجرت کردند، قبل از ورود به مدینه، چند روزی در محلی نزدیک مدینه اقامت کرده و در آن جا مسجدی ساختند. این مسجد همان مسجد قبا است. بعد از چندی نیز به مدینه منتقل شدند و در محلی که اکنون حرم شریف آن حضرت است، زمینی را برای مسجد در نظر گرفتند. خانه پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آلهنیز در کنار مسجد و چسبیده به آن ساخته شد و در آن را به داخل مسجد باز کردند. بعد از ازدواج علیعلیه السلام و فاطمه زهرا خانه ای نیز برای ایشان در کنار آن ساخته شد. همچنین برخی از صحابه، بعضی از عموها، پدران همسران پیامبرصلی الله علیه و آلهو کسانی که بیشتر به آن حضرت ارادت داشتند، خانه های کوچکی در اطراف این زمین ساختند که در آنها به داخل مسجد باز می شد.
پس از مدتی از جانب خدای متعال دستور داده شد برای حفظ حرمت مسجد تمامی آن درها مسدود گردد تا مبادا مرد جنب و زن حایض از آن خانه ها وارد مسجد شوند. پس از آن، تنها در خانه پیغمبرصلی الله علیه و آله و علیعلیه السلام به مسجد باز میشد و خانه های آن بزرگواران در دیگری هم نداشت. یکی از عموهای پیغمبرصلی الله علیه و آله زبان به اعتراض گشود و خطاب به آن حضرت گفت: چرا اجازه ندادی که در خانه های ما پیرمردها و محترمین و اشراف به داخل مسجد باز شود، اما چنین اجازه ای را به این جوان دادی؟ این چه تبعیضی است؟! حضرت در پاسخ به این اعتراض فرمودند: من هیچ کاری را بدون اذن و امر الهی انجام نداده ام و کارم بر اساس وحی الهی است: إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى ﴿نجم۴﴾ در دعای ندبه و سَدَّ الأَبوابَ اِلاّ بابَهُ همه درها را غیر از در خانه امیرالمؤمنینعلیه السلام بست. این امتیازی خاص برای امیرالمؤمنینعلیه السلام بود.
دسته دوم از امتیازات تشریعی امتیازاتی است که ملازم با مسأله امامت، خلافت و جانشینی آن حضرت است. در این زمینه پیغمبر اکرمصلی الله علیه و آله از جانب خدای متعال چندین مقام برای امیرالمؤمنینعلیه السلام معرفی کرده .
ائمه معصومین علیهم السلام همواره بر محوری بودن اصل «ولایت» تاکید و تکیه داشتهاند؛ چنانکه از امام باقرعلیهالسلام روایت شده بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَایَةِ وَ ... مَعْرِفَتِهِ؛ اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و هیچ یک از آن ارکان به پای رکن رکین ولایت نمیرسد. امام ع فرمود: ولایت برترین پایه است. حضرت در بیان علت این فرمایش خود، ادامه دادند: چرا که ولایت کلید اینهاست و این شخص والی و منصب ولایت است که مردم را به سوی این امور راهنمایی میکند و در کلامی دیگر در ادامه ذکر این پنج امر آمده و لم یناد بشیء کما نودی بالولایه به هیچکدام از این امور ندا سر داده نشده آنگونه که پیرامون ولایت سخن به میان آمده است.
در ادامه حدیث امام باقرعلیهالسلام میفرماید: بلندای امر و قله بلند و کلید آن و در هرچیز و رضایت خدای رحمان پس از شناخت امامعلیهالسلام پیروی از اوست و خداوند فرموده: هرکس از رسول پیروی کند، از خدا پیروی کرده است... اگر کسی تمامی شبها به نماز ایستد و همه روزها را روزه بدارد و همه اموالش را صدقه بدهد و هر ساله حج خانه خدا کند، اما ولایت ولی خدا را نشناسد تا آن را بپذیرد و همه کارهایش را با راهنمایی او انجام دهد، از طرف خدا هیچ ثوابی ندارد و از اهل ایمان نیست (کافی ج2 ص91).
با عنایت به این روایت مبارکه و فرمایشات بسیاری از این قبیل، بیدرنگ به این نتیجه رهنمون خواهیم شد که در اعتقاد شیعه میزان و معیار هر عملی حتی اعمال عبادی آنگاه رنگ قبولی به خود میگیرد که در مسیر و صراط مستقیم ولایت باشد. چنانچه گویی نماز و روزه و حج و سابقه انقلابی و نسبت با رسول خدا و ... به صفرهایی میمانند که هر آنچه هم بر تعدادشان افزوده شود باز هم ارزشی بیشتر از هیچ پیدا نمیکنند
و اگر یک عدد در پشت آنها قرار گیرد، آنگاه ارزش این صفرها بروز پیدا میکند و هر آنچه تعدادشان بیشتر باشد، آن زمان است که ارزش افراد مشخص میگردد. ولایت همچون این عدد در پس صفرهاست که ارزش و مرتبه هر کس به توجه به آن سنجیده میشود.
نحله کوثر از طرف خداوند : گزارشهای قرآنی بیانگر این معناست که بسیاری از پیامبران، شهید ولایت شدهاند. بشارتهای آنان نسبت به ولایت مطلق پیامبرصلی الله علیه و آله و منجی آخرالزمانعلیه السلام موجب شد تا کافران به ظاهر اهل کتاب به قتل پیامبران همت گمارند و به سبب همین بشارتها و این که پیامبرصلی الله علیه و آله و مصلح کل در آخر زمان از نسل اسماعیلعلیه السلام است، پیامبران خویش را منکر شوند یا با آنان دشمنی ورزند و به اذیت و آزار ایشان بپردازند، بگونهای که حضرت داودعلیه السلام و حضرت عیسیبن مریمعلیه السلام ایشان را لعن کرد. (مائده، 78) این ترس در زمان پیامبرصلی الله علیه و آله نیز ادامه مییابد؛ زیرا پیامبرصلی الله علیه و آله میبایست برخلاف آرزوی کافران، ولایت را معرفی و با اعلان وصی، اسلام و قرآن را تا آخر زمان و قیامت تضمین نماید. ابلیسیها امید داشتند که با ابتر بودن، نسل او منقطع شود؛ زیرا پیامبری و وصایت و ولایت در مردان است و آن حضرتصلی الله علیه و آله جز دختری به نام فاطمهعلیهاسلام فرزندی نداشت و حضرت ابراهیم بن محمدصلی الله علیه و آله نیز در کودکی مرده بود.
ولی با نحله کوثر از طرف خداوند و هدیه و اعطای آن از پیامبر به حضرت فاطمه علیهاسلام و تولد 12 معصوم از نسل علی علیه السلام و سرور دو عالم و دخت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و نوید امامان از همان زمان دعوت عمومی در سال سوم بعثت پیامبر، دشمنان را در دشمنی و مخالفت و اسلام ستیزی تحریک نمود.
امروزه هم استکبار برای مبارزه با منجی آخر الزمان همانند دشمنان صدر اسلام به انحای مختلف برنامه دارد. و با ساخت فیلم های هالیودی و تولید انیمیشن هایی مانند سوپرمن و ..... در فکر انحراف در عقیده نسل جوان و کودکان می باشد.
ولایت و ولایت مداری
بشر برای رسیدن به سعادت، به امام و راهنما محتاج است؛ از همین رو خدا در طول تاریخ برای ارشاد بشر، انبیا را یکی پس از دیگری با حجتهایی مقبول (معجزات و کرامات) به سوی انسانها فرستاد لَقَدْ أرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ همانا ما پيامبرانمان را با مارواحنافداهزات و دلايل آشكار فرستاديم و همراه آنان كتاب (آسمانى) و وسيله سنجش فرو فرستاديم تا مردم به دادگرى برخيزند. (حدید 25) پس از رسول خداصلی الله علیه و آله، وجود امام برای جامعه انسانی لازم و ضروری است تا امور دینی و دنیوی مسلمانان را اداره کند و مسائلی همچون اقامه عدل در جامعه، امر به معروف و نهی از منکر، جلوگیری از فحشا و ظلم و هرج و مرج، تأمین عدالت و نیازهای فردی، اجتماعی و دینی و نیز جلوگیری از انحرافات و تعدیات به وجود امام در جامعه منوط است.
پس از رسول خداصلی الله علیه و آله نباید حکومت اسلامی تعطیل شود. اگر مردم میتوانستند خودشان آنچه را که انبیا برای رسیدن جامعه به کمال خود آوردهاند، داشته باشند؛ پس چه نیازی به وجود رسول و دین بود؟ ... قَدْ مَنّ اللّهُ عَلَی الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ ... خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت که رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آنها آیات او را تلاوت میکند و آنان را پاک میگرداند و به آنها علم کتاب (احکام شریعت) و حقایق حکمت میآموزد، (آل عمران 164)
فلسفه وجود و بعثت انبیا، جعل احکام و شرایع، انزال کتب آسمانی و تأمین سعادت بشر در دنیا و آخرت است و اگر جانشینی برای رسول نباشد، پس مردم پس از رسول خدا چگونه رستگار شوند؟... امام که جانشین رسول است، اگر معصوم نباشد چگونه میتواند جامعه را به سعادت برساند؟
امام باقرعلیه السلام در حدیثی از رسول خداصلی الله علیه و آله چنین نقل فرموده: خداوند متعال فرمود: هر گروه و دسته و رعیتی از مسلمین را که مطیع امام ظالم باشند، عذاب میکنم اگر چه مردم در اعمال خود نیکوکار باشند و هر آینه عفو خواهم کرد، هر رعیتی در اسلام که از امام به حق که از طرف خدا معین شده باشد، اطاعت نماید؛ اگرچه آن مردم از حیث عمل معصیتکار و آلوده باشند. آنچه پیامبرصلی الله علیه و آله به ودیعت نهاد، امامت علیعلیه السلام و ائمه مصومینعلیه السلام تا روز قیامت است و همه باید از این دستور آسمانی پیروی کنند و هیچ عذری از هیچ فردی قبول نمیشود؛ ولایت پس از رسول خداصلی الله علیه و آله، امری است که از سوی خدا معین میشود و چیزی نیست که به دلخواه رسول خداصلی الله علیه و آله صورت گیرد.
اگر ولی پس از رسول خداصلی الله علیه و آله معصوم و بری از گناه نباشد، نمیتواند در راه رستگاری انسانها گام بردارد؛ زیرا به دنبال قوای بشری خود، به گناه آلوده میشود و کسی که خود به گناه آلوده باشد، چگونه دیگران را از گناه و خطا باز دارد و به سوی خدا پرستی و صراط مستقیم هدایت کند؟ انسان معصوم که میتواند به گناه آلوده شود، اما به اختیار خود مرتکب گناه نمیشود و حتی فکر گناه نیز به ذهنش خطور نمیکند، باید جانشین رسول خداصلی الله علیه و آله باشد تا با اقامه عدل در جامعه و جلوگیری از تعدیات و تجاوزات و انحرافات، جامعه را به سوی کمال رهنمون شود.
وقتی قرار باشد جانشین پس از رسول خداصلی الله علیه و آله از گناه و خطا بری و معصوم باشد؛ پس نصب او نیز باید منصوص باشد؛ زیرا غیر از خدای متعال دیگری نمیتواند عصمت را احراز کند که تنها خداوند آگاه به اسرار و ضمایر بندگانش است و عصمت نیز چیزی نیست که از اعمال ظاهری شخص به دست آید؛ زیرا ممکن است فرد مورد نظر در ظاهر، مسلمان و مؤمن و در باطن، کافر و ملحد؛ در جلوت، صالح و وارسته و در خلوت، فاسق و فاجر و آلوده باشد. قرآن نیز به این مسئله اشاره کرده و میفرماید وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهیمَ رَبّهُ بِکَلِماتٍ فَأتَمّهُنّ قالَ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا قالَ وَ مِنْ ذُرِّیّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمینَ و (به یاد آر) هنگامی که خدا ابراهیم را به اموری امتحان فرمود و او همه را به جای آورد، خدا به او گفت: من تو را به پیشوایی خلق برگزینم، ابراهیم عرض کرد: به فرزندان من چه؟ فرمود: (اگر شایسته باشند میدهم) و امامت هیچ گاه به ظالمین نمیرسد.
خطبه غدیر پیامبرصلی الله علیه و آله آنچنان شیوا، بلیغ و دارای پیامها و ابعاد گوناگونی است که در مجالی کوتاه نمیتوان به تمام آنها اشاره کرد. از جمله مسائل مهم دیگری که در این خطبه شریف بیان شده است؛ حجت بودن اهلبیتعلیه السلام بر همگان و اشاره به وجود مقدس حضرت مهدیارواحنا فداه است.
اتمام حجت خداوند بر بندگانش نیز به این دلیل است که در روز قیامت، بتواند به عمل نیک آنان پاداش و عمل قبیح آنان را کیفر دهد که اگر حجت بر مردم نبود، بهانه برای مردم باقی میماند که حجتی نبود تا آنان را به دین و شریعت راهنمایی کند؛ از این روست که خداوند دو حجت عقل و وجود انبیا و اولیای خویش را برای مردم قرار داده است. خطبه غدیر پیامبرصلی الله علیه و آله را مجالی به غایت باید تا آنگونه که باید به پیامها، ابعاد و معانی آن پرداخت و حقایق آن را بیان کرد که جامعه امروز به شرح و بیان این خطبه شریف بیش از پیش نیازمند است.
اشاره رسول خداصلی الله علیه و آله در خطبه غدیر به وجود حضرت مهدیارواحنا فداه، بیانگر این است که خداوند تا آخرالزمان زمین خود را بی حجت نمیگذارد و وصایت و ولایت پس از رسول خداصلی الله علیه و آله و امر هدایت مردم را به فرزندان آن حضرت سپرده است.
خطابههای قبل از غدیر در سرزمین منا توسط پیامبر
این خطبه اشاره به امنیت اجتماعی مسلمین از نظر مال، و جان و آبرو داشت، سپس آن حضرت خونهای به ناحق ریخته شده و اموال به ناحق گرفته شده در دوران جاهلیت را بخشیدند تا بدین وسیله کینه توزیها از بین برود، و سپس در این خطابه فرمودند: اگر من نباشم علی بن ابیطالب در مقابل متخلفین خواهد ایستاد و سپس ایشان حدیث ثقلین را بیان فرمودند. دومین خطابه را حضرت در مسجد حنیف در منا فرمودند: ایشان در این خطبه به اخلاق عمل، دلسوزی برای امام مسلمین و تفرقه نینداختن سفارش فرمودند و تساوی همه مسلمانان در برابر حقوق و قوانین الهی را اعلام کردند. . در خطبه غدیر میفرماید ای مردم! من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثت آن در نسل خودم تا روز قیامت به ودیعه میسپارم. در خطبه غدیر به وجود حضرت مهدیارواحنا فداه اشاره میکند و میفرماید ای گروه مردمان! آن نور از خدای عزوجل در من است و بعد از من در علی و بعد از علی در اولاد او تا قائم مهدی که ظهور میکند و حق خدا و حق ما اهلبیتعلیهم السلام را میگیرد.. . روایتهای بسیاری از زبان پیامبرصلی الله علیه و آله بیان شده است که به وجود حضرت مهدیارواحنا فداه اشاره کرده است؛ اگر از عمر دنیا یک روز بیشتر باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را آنقدر طولانی میکند تا یکی از فرزندانم را برانگیزد که نامش نام من است. در آخر الزمان مردی از فرزندانم خروج میکند که نامش نام من و کنیهاش کنیه من است. زمین را از داد پر میکند، همچنان که از ظلم پر شده است . حجت بودن ائمه اطهارعلیهم السلام بر همگان، بیانگر این است که خداوند تا آخرالزمان (همچون همیشه که همین گونه بوده است) زمین خود را بی حجت نمیگذارد.
بخش دوم : حوادث و اقدامات پیامبر در حجة الوداع و «غدیر خم»
مراسم حجّةالوداع در آخرین سال عمر پیامبر گرامیصلی الله علیه و آله، با شکوه هر چه تمامتر، در حضور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به پایان رسید؛ یاران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که عدد آنها فوقالعاده زیاد بود، تعداد همراهان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را از 90 هزار تا 120 هزار نفر گزارش کردهاند. نه تنها مردم مدینه در این سفر، پیامبر صلی الله علیه و آله را همراهى مىکردند، بلکه مسلمانان نقاط مختلف شبه جزیره عربستان نیز براى کسب یک افتخار تاریخى بزرگ به همراه پیامبرصلی الله علیه و آله بودند.
نزدیک ظهر و کم کم سرزمین جُحفه و بیابانهاى خشک و سوزان غدیر خم از دور نمایان. اینجا چهار راهى است که مردم سرزمین حجاز را از هم جدا مىکند. راهى به سوى مدینه در شمال، و راهى به سوى عراق در شرق، و راهى به سوى غرب و سرزمین مصر و راهى به سوى سرزمین یمن در جنوب. همین جا باید آخرین خاطره و مهمترین فصل این سفر بزرگ انجام پذیرد، و مسلمانان با دریافت آخرین دستور، که در حقیقت نقطه پایانى در مأموریّتهاى موّفقیّت آمیز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بود، از هم جدا شوند. روز پنجشنبه، سال دهم هجرت بود، و درست هشت روز از عید قربان مىگذشت؛ ناگهان از سوى پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دستور توقّف به همراهان داده شد؛ مسلمانان با صداى بلند، آنهایى را که در پیشاپیش قافله در حرکت بودند به بازگشت دعوت کردند، و مهلت دادند تا عقب افتادگان نیز برسند؛
خورشید از خطّ نصف النّهار گذشت؛ مؤذّن پیامبر صلی الله علیه و آله با صداى اللَّهُ اَکبَر مردم را به نماز ظهر دعوت کرد؛ مردم به سرعت آماده نماز مىشدند، امّا هوا به قدرى داغ و گرم بود که بعضى مجبور بودند، قسمتى از عباى خود را به زیر پا و طرف دیگر آن را به روى سر بیفکنند، در غیر این صورت ریگهاى داغ بیابان و اشعّه آفتاب، پا و سر آنها را ناراحت مىکرد.
نه سایبانى در صحرا به چشم مىخورد و نه سبزه و گیاه و درختى! جز تعدادى درخت لخت و عریان بیابانى، که با گرما با سر سختى مبارزه مىکردند، چیزى دیده نمىشد. جمعى به همین چند درخت پناه برده بودند؛ پارچهاى بر یکى از این درختان برهنه افکندند و سایبانى براى پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ترتیب دادند، ولى بادهاى داغ به زیر این سایبان مىخزید و گرماى سوزان آفتاب را در زیر آن پخش مىکرد.
نماز ظهر تمام شد مسلمانان تصمیم داشتند فوراً به خیمههاى کوچکى که با خود حمل مىکردند پناهنده شوند، ولى پیامبر صلی الله علیه و آله به آنها اطّلاع داد که همه باید براى شنیدن یک پیام تازه الهى، که در ضمن خطبه مفصّلى بیان مىشد، خود را آماده کنند؛ کسانى که از پیامبر صلی الله علیه و آله فاصله داشتند نمىتوانستند قیافه ملکوتى او را در لابهلاى جمعیّت مشاهده کنند، لذا منبرى از جهاز شتران ترتیب داده شد و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بر فراز آن قرار گرفت.
حضرت نخست حمد و سپاس پروردگار را به جا آورد و خود را به خدا سپرد، سپس مردم را مخاطب ساخت و چنین فرمود: من به همین زودى دعوت خدا را اجابت کرده، از میان شما مىروم. من مسؤولم، شما هم مسؤولید. شما درباره من چگونه شهادت مىدهید؟ مردم صدا بلند کردند و گفتند نَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ وَنَصَحْتَ وَجَهَدْتَ فَجَزاکَ اللَّهُ خَیراً؛ ما گواهى مىدهیم تو وظیفه رسالت را ابلاغ کردى و شرط خیر خواهى را انجام دادى و آخرین تلاش و کوشش را در راه هدایت ما نمودى، خداوند تو را جزاى خیر دهد.
سپس فرمود: آیا شما گواهى به یگانگى خدا و رسالت من و حقّانیّت روز رستاخیز و بر انگیخته شدن مردگان در آن روز نمىدهید؟! همه گفتند: آرى، گواهى مىدهیم. فرمود: خداوندا گواه باش! .... بار دیگر فرمود اى مردم! آیا صداى مرا مىشنوید؟... گفتند: آرى! و به دنبال آن، سکوت سراسر بیابان را فرا گرفت و جز صداى زمزمه باد چیزى شنیده نمىشد.
قرآن و عترت دو ثقل گرانبها
رسول اللهصلی الله علیه و آله پیش از آنکه به نقطه عطف این سخنرانی برسد در قسمتی دیگر از خطبه این گونه بیان می کند: هان ای مردم! همانا علی و پاکان از فرزندانم از نسل او، یادگار گران سنگ کوچکترند (ثقل اصغر) و قرآن یادگار گران سنگ بزرگتر (ثقل اکبر)، هر یک از این دو از دیگری خبر می دهد و با آن سازگار است، این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در حوض کوثر بر من وارد شوند.
حدیث ثقلین در واپسین روزهای زندگی رسول خداصلی الله علیه و آله بیان شده و ایشان قرآن و عترت را لازمه سعادت مسلمانان و انسان ها می دانند و تاکید می کنند که این دو از یکدیگر جداناشدنی هستند. .
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ... اکنون بنگرید با این دو چیز گرانمایه و گرانقدر که در میان شما به یادگار مىگذارم چه خواهید کرد!
مردم دیدند پیامبر صلی الله علیه و آله خم شد و دست على علیهالسلام را گرفت و بلند کرد، آنچنان که سفیدى زیر بغل هر دو نمایان شد و همه مردم او را دیدند و شناختند که او همان سردار شکستناپذیر ارتش اسلام است.
در اینجا صداى پیامبر صلی الله علیه و آله رساتر و بلندتر شد و فرمود: أَیُّهَا النّاسُ مَنْ أَوْلَى النّاسِ بِالمُؤمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ چه کسى از همه مردم نسبت به مسلمانان از خود آنها سزاوارتر است؟! گفتند: خدا و پیامبر ص داناترند. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:خدا، مولا و رهبر من است، و من مولا و رهبر مؤمنانم و نسبت به آنها از خودشان سزاوارترم (و اراده من بر اراده آنها مقدّم).
سپس فرمود فَمَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ هر کس من مولا و رهبر او هستم، على، مولا و رهبر او است. و این سخن را سه بار و به گفته بعضى از راویان حدیث، چهار بار تکرار کرد و به دنبال آن سر به سوى آسمان برداشت و عرض کرد اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَعادِ مَنْ عاداهُ وَأَحِبّ مَنْ أَحَبَّهُ وَابْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَه وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَأَدِرِ الْحَقَّ مَعَهُ حَیْثُ دارَ خداوندا! دوستان او را دوست بدار و دشمنان او را دشمن بدار، محبوب بدار آن کسى که او را محبوب دارد، و مبغوض بدار آن کس که او را مبغوض دارد، یارانش را یارى کن، و آنها که یارىاش را ترک کنند از یارى خویش محروم ساز و حق را همراه او بدار و او را از حق جدا مکن! سپس فرمود أَلا فَلْیَبْلُغِ الشاهِدُ الْغائِبَ آگاه باشید، همه حاضران وظیفه دارند این خبر را به غائبان برسانند!
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود اللَّهُ أَکْبَرْ، اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَىاِکْمالِ الدِّیْنِ وَ اِتْمامِ النِّعْمَة وَرِضَی الرَّبِّ بِرِسَالَتِی وَ الْوِلایَةِ لِعَلیٍّ مِنْ بَعْدی خداوند بزرگ است، همان خدائى که آیین خود را کامل و نعمت خود را بر ما تمام کرد، و از نبوّت و رسالت من و ولایت على پس از من راضى و خشنود گشت! در این هنگام شور و غوغایى در میان مردم افتاد و على علیهالسلام را به این موقعیّت تبریک گفتند
اولین افرادی که بیعت کردند آن گونه که علمای شیعه و سنی نوشته اند اول من بای ذلک الیوم علیا کان عمر ثم ابابکر ثم عثمان ثم طلحه ثم زبیر و کانوا یبایعون ثلاثه ایام متواتره اول کسی که ان روز بیعت کرد عمر و پس از ان ابوبکر و بعد عثمان سپس طلحه و زبیر بودند و این پنج نفر هر سه روزی که پیامبر در ان بیابان توقف کرد، متوالیا بیعت نمودند. در آن روز عمر بن الخطاب خیلی خوشحالی می کرد، دست آن حضرت را گرفت و گفت:
بَخّ بَخّ لَکَ یَا ابْنَ أَبی طالِبٍ أَصْبَحْتَ وَأَمْسَیْتَ مَوْلایَ وَ مَوْلا کُلِّ مُؤمِنٍ وَ مُؤمِنَةٍ آفرین بر تو باد، آفرین بر تو باد، اى فرزند ابو طالب! تو مولا و رهبر من و تمام مردان و زنان با ایمان شدى! در این هنگام ابن عبّاس گفت: به خدا این پیمان در گردن همه خواهد ماند! (به به، یا علی ! صبح کردی در حالتی که آقا و مولای من و هر مومن و مومنه شدی)
پیامبر صلی الله علیه و آله به على علیهالسلام گفت: برخیز، زیرا من تو را بعد از خودم امام و رهبر انتخاب کردم. و سپس فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم، این مرد مولا و رهبر او است، پس شما همه از سر صدق و راستى از او پیروى کنید. . در این هنگام، پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد: بار الها! دوست او را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار.
کامل شدن دین خدا خطبه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به پایان رسید، عرق از سر و روى پیامبر صلی الله علیه و آله و على علیهالسلام و مردم فرو مىریخت، و هنوز صفوف جمعیّت از هم متفرق نشده بود که امین وحى خدا نازل شد و این آیه را بر پیامبر صلی الله علیه و آله خواند الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُم نِعْمَتى وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً امروز آئین شما را کامل و نعمت خود را بر شما به اتمام رساندم و اسلام را به عنوان دین شما پسندیدم. آیه اکمال شهرت دارد (مائده3)
فضایل علی و اهل بیتعلیه السلام پیامبر صلی الله علیه و آله پس از این مرحله حساس به بیان فضایل علیعلیه السلام و امامان معصوم علیهم السلام می پردازد و بیان می کند که: ای مردم! نور از سوی خداوند عز و جل در جان من، سپس در جان علی بن ابیطالب، آن گاه در نسل او تا قائم مهدیارواحنا فداه که حق خدا و ما را می ستاند جا گرفته است...
ای مردم! صراط مستقیم خداوند که شما را به پیروی آن امر فرموده، من هستم و پس از من علی است و آن گاه فرزندانم از نسل او پیشوایان راه راست اند که به درستی و راستی راهنمایند و به آن حکم و دعوت می کنند... دوستداران امامان آن مومنانی اند که قرآن چنین توصیف نموده: آنان که ایمان آورده و باور خود را به شرک نیالوده اند در امان و در راه راست هستند. هان! یاران امامان در نهان از پروردگار خویش ترسانند و پاداش بزرگ (الهی) برای آنان خواهد بود. .
دستور به بیعت با امیرالمومنینعلیه السلام رسول خدا در بخش دیگری از خطبه، مردم را برای بیعت با امام علیعلیه السلام آماده کردند و چنین اظهار داشتند: اینک شما را می خوانم که پس از پایان خطبه با من و سپس با علی دست دهید تا با او بیعت کرده و به امامت او اقرار کنید. آگاه باشید من با خداوند و علی با من پیمان بسته و من اکنون از سوی خداوند برای امامت او پیمان می گیرم.پیامبر به آیه ای از قرآن اشاره می کند تا اهمیت مساله بیعت را تبیین کند، آنجا که خداوند متعال می فرماید: (ای پیامبر) آنانکه با تو بیعت کردند همانا با خدا بیعت کرده اند. دست خدا بالای دست آنان است، پس هر کس بیعت را بشکند این شکستن به ضرر خود اوست و هر کس به آنچه با خدا عهد بسته وفادار باشد خداوند به او اجر عظیمی عنایت خواهد کرد.
بیعت گرفتن پیامبرصلی الله علیه و آله از حاضران برای ائمه معصومینعلیه السلام اینجای خطبه است که پیامبر برای علی و امامان علیهم السلام بعد از او از مردم بیعت لسانی می گیرد، اینچنین که: ای مردم شما بیش از آن هستید که در یک زمان با یک دست من بیعت نمایید. از اینروی خداوند به من دستور داده که با زبان از شما اقرار بگیرم و پیمان ولایت علی امیرالمؤمنین را محکم کنم و نیز بر امامان پس از او که از نسل من و اویند. همان گونه که اعلام کردم ذریه من از نسل اوست.
پس همگان بگویید: ما شنیدیم و اطاعت می کنیم و راضی هستیم و سر تسلیم فرود می آوریم درباره آنچه از جانب پروردگار و خودت به ما رساندی، درباره امر امامت علی، امیرالمؤمنین و امامانی که از صلب او به دنیا می آیند. بر این مطلب با قلب، جان، زبان و دستانمان با تو بیعت می کنیم.
براین عقیده زنده ایم و با آن می میریم و با آن محشور می شویم...پس برای آنان عهد و پیمان از ما گرفته شده، از قلب هایمان و جانهایمان و زبانهایمان و ضمیرهایمان و دستهایمان. هرکس توانست با دست بیعت می نماید وگرنه با زبانش اقرار می کند...
وقتی کلام پیامبرصلی الله علیه و آله پایان یافت همه مردم سخن او را تکرار کردند و بدین شکل بیعت عمومی گرفته شد. .
ازدحام مردان و زنان برای بیعت با علیعلیه السلام پس از اتمام خطبه، صدای مردم بلند شد که آری، شنیدیم و طبق فرمان خدا و رسول با قلب و زبان و دستمان اطاعت می کنیم. بعد به سوی پیامبرصلی الله علیه و آلهو امیرالمؤمنینعلیه السلام ازدحام کردند و برای بیعت سبقت می گرفتند و با ایشان دست می دادند. پیامبر برای نظم دادن به بیعت مردم، دستور دادند دو خیمه برپا شود یکی برای خود و دیگری برای علیعلیه السلام و مردم بدین ترتیب پس از حضور در خیمه مخصوص امیرالمؤمنین بر او سلام می کردند.
پیامبرصلی الله علیه و آله دستور دادند تا ظرف آبی آوردند و پرده ای زدند که نیمی از ظرف آب در یک سوی پرده و نیم دیگر آن در یک سوی دیگر قرارگرفت، تا زنان با دست خود در یک سوی آب با امیرالمؤمنینعلیه السلام که دستش را در سوی دیگر قرار داده بود بیعت کنند و به این شکل زنان نیز بیعت کردند. .
تاج ولایت پیامبرصلی الله علیه و آله در ادامه این مراسم عمامه خود را که سحاب نام داشت به عنوان تاج افتخار بر سر امیرالمؤمنین قرار دادند. حضرت امیرعلیه السلام خود دراین باره می فرمایند: پیامبر در روز غدیرخم عمامه ای بر سر بستند و یک طرفش را بردوشم آویختند و فرمودند: خداوند در روز بدر و حنین مرا بوسیله ملائکه ای که چنین عمامه ای بر سر داشتند یاری کرد.
دو اتفاق بزرگ دیگری که دراین مراسم پرشکوه سه روزه رخ داد مسئله حضور جبرئیل و معجزه ای است که در قضیه حارث فهری پیش آمد و این وقایع نیز برحقیقت مسئله غدیر تاکید داشتند.
معجزه غدیر واقعه عجیبی که به عنوان یک معجزه تلقی میشد در روز عید غدیر اتفاق افتاد و آن ماجرای «حارث فهوی» بود. در آخرین ساعات از روز سوم، او با 12 نفر از اصحابش نزد پیامبر صلی الله علیه و آلهآمد و گفت: ای محمد! سه سؤال از تو دارم: آیا شهادت به یگانگی خداوند و پیامبر خود را از جانب پروردگارت آوردهای یا از پیش خود گفتی؟ آیا نماز و زکات و حج و جهاد را از جانب پروردگار آوردهای یا از پیش خود گفتی؟ آیا اینکه درباره علیبنابیطالب گفتی مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلیٌّ مَولاهُ ... از جانب پروردگار بود یا از پیش خود گفتی؟ حضرت در جواب هر سه سؤال فرمودند: خداوند به من وحی کرده است و واسطه بین من و خدا جبرییل است و من اعلان کننده پیام خدا هستم و بدون اجازه پروردگارم خبری را اعلان نمیکنم.
حارث گفت: خدایا، اگر آنچه محمد میگوید حق و از جانب توست سنگی از آسمان بر ما ببار یا عذاب دردناکی بر ما بفرست. سخن حارث تمام شد و به راه افتاد. خداوند سنگی از آسمان بر او فرستاد که از مغزش وارد شد و از دُبَرش خارج گردید و همانجا او را هلاک کرد.
بعد از این جریان، آیات اولین سوره معارج نازل شد سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ 1 لِلْکافِرینَ لَیْسَ لَهُ دافِعٌ 2 سائلى، عذابى واقع شدنى را درخواست کرد. که براى کافران است و هیچ بازدارندهاى براى آن نیست. پیامبر صلی الله علیه و آله به اصحابشان فرمودند: آیا دیدید و شنیدید؟ گفتند آری. با این معجزه، بر همگان مسلم شد که «غدیر» از منبع وحی سرچشمه گرفته و یک فرمان الهی است.
به عقیده علماء در تواتر غدیر جای بحث وجود ندارد. از نظر شیعیان این حدیث که بخشی از خطبه پیامبرصلی الله علیه و آله در روز غدیرخم است، آنقدر از افراد مختلف موافق و مخالف علیعلیه السلام نقل شده که هرگز نمی توان احتمال داد دروغ یا تبانی درکار بوده باشد. بسیاری از کسانی که این خبر را نقل می کنند جزو افرادی هستند که در طول عمر خود علاقه ای به امیرالمؤمنین علیعلیه السلام نشان نداده اند و شیعه و سنی بر این مسئله واقفند. ضمن اینکه نبی مکرم اسلام چه قبل از این واقعه در طول سالهای نبوت و چه بعد از این رویداد مهم، بارها در تفسیر و تأویل و بیان شأن نزول آیات قرآن و احادیث مختلف بر جانشینی علیعلیه السلام تاکید داشتند که از آن جمله می توان به آیه ولایت (مائده 55) و حدیث منزلت (کتب مختلف حدیثی) اشاره نمود و در حقیقت غدیرخم نقطه ای از زمان و مکان بود که پیامبر به صورت عمومی بر این مسئله تصریح کرد.
حکم غدیر :
1. خطاب خداوند که ای پیامبر ابلاغ من آنچه از طرف خداوند بر تو نازل شده که اگر ابلاغ نکنی رسالت خود را نرساندهای که در هیچ یک از فرامین الهی چنین مطلبی گفته نشده است.
2. اقرار گرفتنهای حضرت رسول از مردم در روز غدیر.
3. مسئله امامت فقط صورت یک خبر و پیام و خطابه ابلاغ نشده بلکه به عنوان حکم و فرمان الهی و بیعت عموم مسلمانان و تعهد آنان اجرا شد.
4. خطاب خداوند که فرمودند: امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم که تا آن روز مشابه آن را هم در هیچ موردی نفرموده بودند.
آداب عید غدیر
تهنیت و تبریک گفتن: حضرت رضا علیه السلام : روز غدیر، روز تهنیت گفتن است. اَلحَمدُلِلهِ الَّذی جَعَلَ کَمال دینِهِ وَ تَمامُ نِعمَتِهِ بِوِلایة اَمیرِالمؤمِنین (اقبال الاعمال 2/ 261)
دست دادن: تبسم و اظهار شادی: پوشیدن لباسهای فاخر: طعام دادن: دید و بازدید: توسعه دادن: هدیه دادن: افطاری دادن: یاری دادن: نیکی کردن: حمد الهی: صلوات و برائت: عقد اخوت و برادری: نماز روز غدیر: روزه داری
گلبانگ غدیر عید غدیر، عید ُاللهِ الاَعظَم و یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی و بزرگترین عید ولایت و امامت است. در این باره شاعران بزرگ این عید را ارج نهاده و اشعار فراوانی سرودهاند. 1- آیت الله کمپانی اصفهانی 2- صادق سرمد 3- شمس الفصحا میرزا محمد محیط قمی
از طرف پیامبرصلی الله علیه و آله لقب امیرالمومنین داده شد
امیرالمؤمنین به معنای لغوی آن؛ یعنی امیر و فرمانده و رهبر مسلمانان. مطابق همین معنای لغوی به پیامبر صلی الله علیه و آلهمیتوان امیرمؤمنان؛ یعنی رهبر و فرمانده مسلمانان اطلاق نمود. به خلفای راشدین و خلفای اموی و عباسی و یا همه کسانی که توسط شورا و اصحاب اهل حل و عقد انتخاب شده اند، اطلاق میگردد.
بر همین اساس است که خلفای اسلامی خود را امیرمؤمنان میخواندند. اما این که در روایات عنوان امیرالمؤمنین از القاب خاص علیعلیه السلام شمرده شده است، امیرمؤمنان در این روایات معنای ویژه ای دارد که آن معنا متضمن خلافت بلافصل است؛ با توجه به این معنا تنها شامل امام علیعلیه السلام میشود، چون جز او کسی لایق این مقام نیست. در برخی از روایات بیان شده که حتی در زمان پیامبرصلی الله علیه و آله، نیز توسط ایشان از حضرت علیعلیه السلام به امیرمؤمنان یاد شده است.
به همین خاطر، این لقب برای دیگران و حتی امامان معصومعلیه السلام اطلاق نشده است.
شخصی از امام صادقعلیه السلام پرسید: آیا روا است که به امام زمانعلیه السلام به عنوان "سلام بر تو، ای امیرمؤمنان" سلام یاد کرد؟ امام فرمود: نه، زیرا خداوند تنها علیعلیه السلام را به این لقب نامیده است.
نه قبل او کسی به این لقب نامیده شده و نه پس از او. آن شخص پرسید: پس چگونه بر قائم آل محمد علیه السلام میبایست سلام کرد؟ فرمود: اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا بَقیّةَ الله .اختصاص لقب امیرالمؤمنین به امام علیعلیه السلام تنها با معنای متضمن خلافت بلافصل قابل توجیه است؛ یعنی بعد از پیامبرصلی الله علیه و آله باید او امیر و حاکم مسلمانان بوده و مردم باید به این مهم آشنا شوند. شاید بر همین اساس باشدکه پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود: اگر مردم میدانستند در چه زمانی علیعلیه السلام به این لقب ملقب گردید، هرگز منکر فضایل او نمیشدند، زیرا علی در زمانی که آدم بین روح و جسد بود، ملقب به این لقب شد؛ زمانی که خداوند فرمود: آیا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلی. فرمود: من پروردگار شمایم و محمد پیامبر شما است و علی امیر شما است.
مقاصد حضرت رسول از خطبه غدیر:
1- نتیجهگیری از زحمات 23 ساله با تعیین جانشینی که ادامه دهنده این راه باشد.
2- حفظ دائمی اسلام از کفار و منافقین با تعیین جانشینانی که از عهده این مهم برآیند.
3- اقدام رسمی برای تعیین خلیفه که از نظر قوانین ملل در همیشه تاریخ سندیت دارد.
4- بیان یک دور جامع از برنامه 23 ساله و گذشته و حال مسلمین.
5- ترسیم خط مشی آینده مسلمین تا آخر دنیا.
6- اتمام حجت بر مردم که از مقاصد اصلی در ارسال پیامبران است.
استدلال علامه امینی و سوالی که بی جواب ماند زمانی علمای اهل تسنن مرحوم علامه امینی (صاحب کتاب الغدیر) را برای صرف شام دعوت می کنند. اما علامه امینی امتناع می ورزد و قبول نمی کند . آنها اصرار می کنند که علامه امینی را به مجلس خود ببرند. به علت اصرار زیاد علامه امینی دعوت را می پذیرد و شرط می گذارد که فقط صرف شام باشد و هیچ گونه بحثی صورت نگیرد آنها نیز می پذیرند. پس از صرف شام یکی از علمای اهل سنت که در آن جمع زیادی از علما نشسته بود (حدود 70 الی 80 نفر) می خواست بحث را شروع کند که علامه امینی گفت :
قرار ما این بود که بحثی صورت نگیرد اما باز آنها گفتند : پس برای متبرک شدن جلسه از همین جا هر نفر یک حدیث نقل کند تا مجلس نورانی گردد. ضمناً تمام حضار درجلسه حافظ حدیث بودند و حافظ حدیث به کسی گفته می شود که صد هزار حدیث حفظ باشد. آنان شروع کردند یکی یکی حدیث نقل کردند تا اینکه نوبت به علامه امینی رسید. علامه به آنها گفت شرطم بر گفتن حدیث این است که ابتدا همگی بر معتبر بودن یا نبودن سند حدیث اقرار کنید. .
همه قبول کردند سپس علامه امینی فرمود : قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَن ماتَ وَ لَم یَعرِف اِمامَ زَمانِهِ ماتَ مَیتَهَ جاهِلیَّه هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است. سپس از تک تک حضار در جلسه در رابطه با معتبر بودن حدیث اقرار گرفت و همه حدیث را تایید کردند. سپس گفت حال که همه حدیث را تایید کردید یک سوال از شما دارم ، بعد از کل جمع پرسید آیا فاطمه الزهرا سلام الله علیها امام زمان خود را می شناخت یا نمی شناخت ... ؟ اگر می شناخت، امام زمان فاطمه ( سلام الله علیها ) چه کسی بود ؟ تمام حضار مجلس به مدت ربع ساعت ، بیست دقیقه ساکت شدند و سرشان را به زیر انداختند. و چون جوابی برای گفتن نداشتند یکی یکی جلسه را ترک کردند و با خود می گفتند. اگر بگوییم نمیشناخت ، پس باید بگوییم که فاطمه ( سلام الله علیها ) کافر از دنیا رفته است و حاشا که سیده نساء العالمین کافر از دنیا رفته باشد و اگر بگوییم می شناخت چگونه بگوییم امام زمانش ابوبکر بوده ؟ در حالی که بخاری ( از سرشناس ترین علمای اهل سنت ) گفته : ماتَت وَ هِیَ ساخَطَهُ عَلَیهِما . فاطمه ( سلام الله علیها ) در حالی از دنیا رفت که به سختی از ابوبکر غضبناک بود و چون مجبور می شدند بر حقانیت و امامت علی بن ابیطالب (علیه السلام ) اقرار بورزند سکوت کرده و جلسه را با خجالت ترک کردند.
شعر و ادبیات غدیر در میان وقایع اسلام، تنها واقعه غدیر است که از همان لحظات وقوع، قطعه شعرى به عنوان سند دائمى ضمیمه آن است. شعر با وزن و قافیه اى که دارد مدرک ماندگارى در پرونده غدیر است که سینه به سینه حفظ شده و با توجه به اهمیت ادبى آن در کتابها ثبت گردیده است. نسلهاى بعدى که در اثر تبلیغات سوء از معارف خود فاصله گرفته اند از طریق شعر حسان و امثال او در باره غدیر، آن را باز یافته اند.
در طول تاریخ نیز، در کنار اسناد و مدارک حدیثى و تاریخى، شعر غدیر که توسط شعراى قرنهاى مختلف سروده شده در حفظ این ماجرا اثر بسزایى داشته است.
نکته دیگرى که در شعر وجود دارد این است که توانسته غدیر را در کتابها و محافلى حاضر کند که با روشهاى دیگر ممکن نیست و یا لااقل آسان نیست. بسیارى از کتب ادبى که حتى در مواردى مخالف ولایت اهل بیت علیهم السلام بوده اند، به عنوان یک قطعه جالب ادبى از شاعرى توانا، شعر غدیر را نقل کردهاند.
همچنین بسیارى از مردم که براى مطالعه و شنیدن متون علمى وقت و حوصله کافى ندارند، گاهى در یک قطعه شعر معارف غدیر را درمى یابند. .
غدیر در شعر عربى، فارسى، اردو و ترکى: در طول چهارده قرن، مسئله غدیر در قالب اشعار عربى، فارسى، اردو، ترکى و غیر آن به نظم کشیده شده است. اولین قدم را شاعر زبردست عرب، حسان بن ثابت برداشت که با اجازه رسمى پیامبر صلى الله علیه و آله لحظاتى پس از خطابه آن حضرت اشعارى را که در غدیر در باره واقعه آن سروده بود در حضور مردم خواند. خود امیر المؤمنین علیه السلام در باره غدیر شعرى سروده اند و چند تن از اصحاب پیامبر صلى الله علیه و آله و نیز عدهاى از اصحاب ائمه علیهم السلام اشعارى در باره غدیر دارند که از جمله آنان قیس بن سعد بن عباده، سید حمیرى، کمیت اسدى، دعبل خزاعى و ابوتمام است. عده اى از علماى بزرگ نیز که قریحه شعرى داشته اند اشعار رسایى در باره غدیر سروده اند که از جمله آنان شریف رضى، سید مرتضى، قطب راوندى، حافظ برسى، شیخ کفعمى، شیخ بهائى، شیخ کرکى، شیخ حر عاملى، سید على خان مدنى و آیت الله کمپانى است.
شعراى زبردستى چون ابن رومى، وامق نصرانى، حمانى، تنوخى، ابوفراس حمدانى، بشنوى کردى، کشاجم، ناشى صغیر، صاحب بن عباد، مهیار دیلمى، ابوالعلاء معرى، اقساسى، ابن عرندس، ابن عودى، ابن داغر حلى و بولس سلامه مسیحى از شعراى عرب در باره غدیر شعر سروده اند.
ز لـیلایــی شنیـدم یا عــــلی علیه السلام گفت / به مجنونی رسیدم یا عـــلیعلیه السلام گفت
مگـــــر ایـن وادی ِ دارالجــــنـون اســـت / که هر دیـوانه دیدم یا عـــــلی گفت
نـسیـمـی غنچـــــه ای را بــاز میــکـرد / به گوش غنچه آندم یا عـــلی گفت
خمـیر خــــاک آدم چــون سـرشـــتند / چو برمیخاست آدم یا عــــــلی گفت
مســیحـــا هـم دم از اعجـــــاز میزد / ز بس بیچاره مریم یا عـــــلی گفت
علــــی را ضــربتی کــاری نـمیشــد / گـمانم ابـن ملجـم یا عـــــلی گفت
مـگـر خــیبـر ز جـایش کـنــده مـیشـد؟ / یقین آنجا علی هم یا عــلی گفت
دلا بایــد که هردم یا عــــلی گفت / نه هردم بل دمادم یا عـــــلی گفت
که در روز ازل قـــالــوا بــــلا را / هر آنچه بود عالم یا عـــــلی گفت
محــمدص در شب معـــراج بشـــنید / ندایی آمـد آنـهـم یا عــــلی گفت
پیمــــبر در عـــروج از آســــمانــــــهــا بقصد قرب اعظم یا عـــــــلی گفت
بـه هـــنگـام فــرو رفـتن به طــوفـــان / نـبی الله اکرم یا عــــــلی گـفت
بـه هــــنگــام فـکـنـــدن داخـــل نـــار / خلیل الله اعظــم یا عــلی گفت
عصا در دست موســی اژدهــا شد / کلیـم آنجا مسلّـم یا عـــلی گـفت
کجا مـــــرده به آدم زنـده میشــــد / یقین عیسی بن مریم یا عـلی گفت
عـــلی در خم به دوش آن پیمـبر / قدم بنـهاد و آندم یا عـــلی گفت
یأس ابلیس و کافران در غدیر
زمانی که در غدیر خم حکم ولایت وصی و نفس پیامبرصلی الله علیه و آله از سوی حضرت به عنوان حکم الهی و منصب انتصابی از سوی خداوند اعلام میشود، کافران به ویژه سردمدار آنان ابلیس، بانگی از سرنومیدی زدند و اینگونه بود که برخلاف همه برنامهریزیها و قتلها و کشتارهای ابلیس و یاران شیطانیاش از جنیان و انسانها، ولایت تا قیامت تثبیت شد و ابلیس از چیرگی خود بر انسان مایوس و نومید گشت.
خداوند میفرماید: اَلْیوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی امروز در غدیرخم یعنی روز هیجدهم ماه ذیالحجه، با ابلاغ وصایت امیرمؤمنان علیعلیه السلام و جانشینی آن حضرت به عنوان ولیالله، دین به کمال و نعمت به تمامیت خود رسید و خداوند اسلام دارای این ویژگی ها را به عنوان دین، پذیرفته و بدان رضایت داد.
در حقیقت اسلامی که مورد رضایت خداوندی است، اسلام با ولایت اوصیای الهی تا قیامت است و هر کسی این بخش از اسلام را نپذیرفته در حقیقت اسلام کامل را نپذیرفته است و ایمان به بعضی و کفر به بعضی دارد و آن اسلام ناقص است و خداوند آن را نمیپذیرد و بدان خشنود نیست. در روایات از جمله تمامیت هر عمل عبادی و آیینی اسلام، ولایت دانسته شده و در روایات بسیاری آمده است که من تَمام ُالحَجّ لِقاءُ الاِمام ، یا مَن تَمامُ الصَّلاهِ لِقاءُ الاِمام. از امام باقرعلیه السلام است که اسلام با ولایت پذیرفته میشود.
بنابراین، نماز بیولایت امیرمؤمنانعلیه السلام و دیگر اوصیای الهی، نمازی ناقص است؛ چرا که از اجزاء و شرایط صحت و تمامیت هر عمل عبادی، ولایت است.
ابلیس، زمانی که وصایت اولیای الهی در غدیر اعلان میشود، مأیوس میشود؛ چرا که دیگر احتمال گمراهی همه بشر با وجود اولیای الهی نمیدهد و مأیوسانه میکوشد تا پیامبرصلی الله علیه و آله را ترور کند و یا با توطئههای دیگر نقش ولایت را در جامعه اسلامی از میان ببرد که در این کار کمی موفق میشود
ولی دوباره با قیام امام حسینعلیه السلام و شهادت آن حضرتعلیه السلام همه آن امیدهایش به نومیدی محض تبدیل میشود و از آن پس دیگر امیری به گمراهی دسته جمعی بشر نداشته و به گمراهی افراد بسنده میکند و در گوشهای پیروان خویش نجوا میکند تا امیدی در دلهای نومید آنان ایجاد کند اما خود میداند که این کور سویی که در دل او و پیروانش است، دوامی ندارد و به زودی خاموش میشود و نور الهی است که همه جا را فرا میگیرد
دشمنی ابلیس با ولایت از آغاز تا انجام همچنین دشمنی ابلیس و شیاطین جنی و انسی و همه کافران در طول تاریخ با مسأله ولایت بوده است. آنچه موجب میشود که ابلیس از سجده پذیرش ولایت سرباز زند، کفر او به ولایت و غرور وی به لیاقت و شایستگی خود او بوده است.
در طول تاریخ بشریت همه کسانی که در برابر پیامبران قرار گرفتند به سبب همین غرور و عدم پذیرش ولایت بوده است. اگر قابیل، هابیل را میکشد، عدم پذیرش ولایت هابیل بوده است. او نیز خود را سزاوار ولایت میدانست و همانند ابلیس به مخالفت و حتی قتل میپردازد.
حتی به نقلی حضرت آدمعلیه السلام ولایت مطلق را میخواست که از آن عالین یعنی حقیقت محمدی بود و به همین سبب پیرو وسوسه ابلیس شد و هبوط کرد و در نهایت با رحمت الهی و عفو و گذشت خداوندی از طریق کلمات تامات انوار محمدی و اهل بیتعلیهم السلام رهایی یافت. کشتاری که یهودیان از پیامبرانعلیه السلامکردند (آلعمران، 181) به سبب این بود که این پیامبران حقیقت ولایت محمدی را بشارت میدادند و آن را در فرزندان حضرت اسماعیلعلیه السلام نشان میکردند.
اینگونه بود که یهودیان متعصب و مغرور بر نمیتابیدند که حقیقت ولایت در غیر خود ایشان باشد؛ چرا که همانند ابلیس، خود را شایسته این مقام میدانستند و مدعی بودند که ایشان اَبناءُ اللهِ وَ اَحِبّاءُ الله هستند. (بقره، آیه221)
ترورها در عقبه تبوک و دیگری در هنگام بازگشت از غدیر خم قرآن گزارش میکند که پیامبرصلی الله علیه و آله میبایست این ماموریت را انجام دهد و ابلاغ حکم ولایت وصی را به گوش مردمان برساند؛ چرا که در غیر این صورت گویی هیچ کاری انجام نگرفته و ماموریت، ابتر و ناتمام به پایان رسیده است. البته ترس پیامبرصلی الله علیه و آله بیدلیل نبود، چه این که پیامبران بسیاری در این راه شهید شده بودند و حتی پیامبر اعظم چند بار به سبب همین مسئله وصایت و ولایت ترور شده بود هر چند که تروریستها ناکام مانده بودند.
حتی برخی مفسران، شأن نزول آیات 8 تا 14 رعد را درباره اقدام دشمنان برای ترور پیامبرصلی الله علیه و آله دانستهاند. (جامعالبیان، ج8، ج13 مجمعالبیان، ج 6-5) پس از اعلان رسمی ولایت امیرمؤمنانعلیه السلام بود. در گزارشهای تاریخی آمده که در جادههای کوهستانی بین مکه و مدینه پس از غدیر خم گروهی از اصحاب خواستند آن حضرت را ترور کنند. رسول خدا در باقیمانده از روز غدیر حرکت کرد و در آن شب هم به حرکت خویش ادامه داد تا به عقبه نزدیک شدند.
در آنجا این افراد در دو طرف تنگه پنهان شدند. آنها ظرفهای بزرگی با خود داشتند که در آنها سنگریزه ریخته بودند و میخواستند که با غلتاندن آنها، شتران رم کنند و رسول خدا به ته دره پرت شود. .
حذیفه میگوید: رسول خدا، من و عمار را فراخواند. عمار از عقب، ناقه را میراند و من در جلو افسار شتر را در دست داشتم تا اینکه به قله گردنه رسیدیم. آن شب خیلی تاریک بود. ناگهان عدهای از عقب به ما حمله کردند و ظرف بزرگی را به طرف شتر غلتاندند. ناقه بسیار ترسید و نزدیک بود که رم کند و رسول خدا را پرت کند؛ اما آن حضرت فریاد زد: آرام باش و در جای بایست که خطری تو را تهدید نمی کند... به دنبال آن عدهای پیش آمدند تا شتر را پرت کنند، اما من و عمار پیش رفتیم و با شمشیر با آنها درگیر شدیم... آنها مدتی تلاش کردند و چون ناامید شدند، پا به فرار گذاشتند.
پس به رسول خدا عرض کردم: آیا عدهای را نمیفرستی که سرهای آنها را بیاورند؟ فرمود: خداوند به من دستور داده است که آنها را به خودشان واگذارم و دوست ندارم که مردم بگویند: او عدهای از قوم خود و اصحاب خود را بر دین خود دعوت کرد و آنگاه که دعوت او را اجابت کردند، آنها را کشت!
ای حذیفه، آنها را واگذار که خداوند در کمین آنان است. او کمی به آنها مهلت میدهد و سپس آنها را به عذاب دردناکی گرفتار میکند. تعداد این افراد چهارده نفر بود که نه نفر از قریش و از جمله معاویهبن ابیسفیان و عمروبن عاص بودند و پنج نفر از غیر قریش بودند که عبارت بودند از: ابوموسی اشعری، ابو هریره دوسی، ابو طلحه انصاری، اوس بن حدثان بصری و مغیرهبن شعبه ثقفی.
سپس سالم، آزاد شده ابوحذیفه که غلام زنی از انصار بود و بغض و کینه شدیدی نسبت به علی علیهالسلام داشت به آنها پیوست و معلوم شد که او هم در توطئه شرکت داشته است. .
ابنیمانی میگوید: سپس از تنگه پایین آمدیم در حالی که فجر طلوع کرده بود. رسول خدا از ناقه فرود آمد و وضو گرفت و منتظر ماند تا اصحابش از گردنه پایین آمدند و دور آن حضرت جمع شدند و من این افراد را دیدم که در میان مردم هستند و پشت رسول خدا نماز خواندند. آنگاه رسول خدا از منزلگاه عقبه حرکت کرد تا در منزلگاه بعدی فرود آمد. هنگامی که میخواست از آن منزل حرکت کند، همین عده را دید. از آنها پرسید: امروز در چه موضوعی با هم نجوا میکردید؟ .
گفتند: ای رسول خدا، ما اصلا با هم جمع نشدهایم تا با هم نجوا کنیم.
رسول خدا نگاهی سرزنشآمیز به آنها انداخت و فرمود: اَنتُم اَعلَمُ اَم ِالله و َمَن اَظلَم ُمِمَّن کَتُم َ شَهادَه عِندَهُ مِنَ الله وَ مَا اللهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعمَلون؛ آیا شما آگاهتر هستید یا خداوند؟ و چه کسی ستمکارتر است از آن کسی که شهادتش را پنهان میکند و خداوند از آنچه انجام میدهد غافل نیست. (کشف الیقین ص137 از علامه حلی؛ سید بن طاووس، الیقین، به طریق ارشادالقلوب، دیلمی، ج3، ص330-333 بدون اسناد و از او در بحارالانوار، ج28، ص 97-102، تاریخ تحقیقی اسلام، ج4، ص:519)
شکست ترور و نخستین پیمان نامه بر ضد غدیر آن عده جمع شدند و گفتند: محمد می خواهد امامت را در اهل بیت خود قرار دهد! چهار نفر از آنان جدا شدند و به مکه رفتند. آنها وارد کعبه شدند و درباره آنچه بینشان گذشته بود پیمان نامه ای نوشتند که متن آن چنین بود: اگر خداوند محمد را از دنیا برد و یا او کشته شد امر خلافت به اهل بیت او نرسد
پس از این اقدام آنان، خداوند این آیه را نازل فرمود: أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ . أَمْ یَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْوَاهُم بَلَى وَ رُسُلُنَا لَدَیْهِمْ یَکْتُبُونَ (زخرف80-79) کاری را بین خود محکم کرده اند در حالی که ما هم کارها را محکم می کنیم. یا گمان کرده اند ما کارهای پنهانی و سخنان سری آنان را نمی شنویم؟
آری! فرستادگان ما نزد آنانند و می نویسند (بحارالانوار: ج 37 ص .129 عوالم العلوم: ج 15:3ص.298)
واقعه غدیر هرگز فراموش نمىشود :
اراده حکیمانه خداوند بر این تعلق گرفته که واقعه تاریخى غدیر در تمام قرون و اعصار، به صورت زنده در دلها و به صورت مکتوب در اسناد و کتب، بماند و در هر عصر و زمانى نویسندگان اسلامى در کتابهاى تفسیر و حدیث و کلام و تاریخ از آن سخن بگویند و گویندگان مذهبى در مجالس وعظ و خطابه در باره آن داد سخن دهند و آن را از فضایل غیر قابل انکار حضرت علىنعلیه السلام بشمارند.
نه تنها خطبا و گویندگان، بلکه شعرا و سرایندگان بسیارى از این واقعه الهام گرفتهاند و ذوق ادبى خود را از تامل در زمینه این حادثه و از اخلاص نسبت به صاحب ولایت مشتعل ساختهاند و عالیترین قطعات را به صورت هاى گوناگون و به زبانهاى مختلف از خود به یادگار نهادهاند. از این جهت، کمتر واقعه تاریخى همچون رویداد غدیر مورد توجه دانشمندان، اعم از محدث و مفسر و متکلم و فیلسوف و خطیب و شاعر و مورخ و سیره نویس، قرار گرفته است و تا این اندازه در باره آن عنایت مبذول شده.
یکى از علل جاودانى بودن این حدیث، نزول دو آیه از آیات قرآن کریم در باره این واقعه است. و تا روزى که قرآن باقى است این واقعه تاریخى نیز باقى خواهد بود و از خاطرها محو نخواهد شد.
جامعه اسلامى در اعصار دیرینه آن را یکى از اعیاد مذهبى مى شمردهاند و شیعیان هم اکنون نیز این روز را عید مىگیرند و مراسمى را که در دیگر اعیاد اسلامى برپا مىدارند در این روز نیز انجام مىدهند.
ریشه این عید اسلامى به خود روز غدیر باز مىگردد، زیرا در آن روز پیامبر صلی الله علیه و آله به مهاجرین و انصار، بلکه به همسران خود، دستور داد که بر علىنعلیه السلام وارد شوند و به او در مورد چنین فضیلت بزرگى تبریک بگویند. زید بن ارقم مىگوید: نخستین کسانى از مهاجرین که با على دست دادند ابوبکر، عمر، عثمان، طلحه و زبیر بودند و مراسم تبریک و بیعت تا مغرب ادامه داشت
جبرئیل آمده بود برای ابلاغ پیام مهمی؛ آنقدر مهم که در آن روز گرم، پیامبرصلی الله علیه و آله مردم را در میانه صحرا نگهداشت تا پیام مهمی که جبرئیل آورده بود، به آنها ابلاغ کند؛ پیامی که نه برای مردمان آن روز که برای همه اعصار و دورانها بود...؛ پیامی که اگر بیان نمیشد، دین کامل نبود؛ نقص داشت و مگر میشود دین خدا نقص داشته باشد؟...
باید آن پیام مهم همان روز در همان صحرای گرم گفته میشد تا هم دین خدا کامل شده باشد و هم رسالت رسول خداصلی الله علیه و آله ...؛ یا أیّهَا الرّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النّاسِ إِنّ اللّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ ای فرستاده ما، آنچه را از ناحیه پروردگارت بتو نازل شد ابلاغ کن و اگر اینکار را نکنی اصلا پیغام پروردگار را نرسانده ای و خدا تو را از شر مردم حفظ می کند، همانا خدا کافران را هدایت نمی کند.
وقتی پیامبرصلی الله علیه و آله برای تبلیغ اسلام با سران قبیله بنی عامر به گفتوگو نشست؛ یکی از آنان حمایت خود را از حضرت اعلام کرد و گفت هرگاه خداوند تو را بر مخالفان پیروز ساخت، آیا موضوع زمامداری مسلمانان پس از شما به ما واگذار میگردد؟
پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود موضوع خلافت، مربوط به خدا و از اختیار من بیرون است. خدا هر فردی را که انتخاب کند، امامت به او محول میشود. در حقیقت پیامبرصلی الله علیه و آله با اینگونه سخنان صریح و روشن خود، زمینهسازی مینمود و اذهان را آماده میکرد تا آخرین پیام الهی را درباره رهبری اسلامی که سرنوشت اسلام و مسلمین را رقم خواهد زد، ابلاغ نماید.
حضرت پیوسته به مسئله مهم ولایت و رهبری پس از خود، اشاره و علیعلیه السلام را به عنوان بهترین فرد معرفی میکرد. وقتی زمان موعود فرا رسید؛ حضرت در غدیر خم و به هنگام بازگشت از آخرین سفر حج خویش، در بزرگترین اجتماع مسلمانان در دوران پیامبری خویش، به پا خاست و رسالت خویش و دین الهی را با ابلاغ پیام مهم جبرئیل مبنی بر ولایت و امامت علیعلیه السلام و یازده فرزند معصومش، کامل کرد.
ادعای منافقان و دشمنان علی (پیام غدیر، فقط دوست داشتن بوده)
اعلان دوستی حضرت پیامبرصلی الله علیه و آله به علیعلیه السلام است: پیامبر زمانی که صحابه جمع شدند تا ایشان خطبه غدیر و مراسم غدیر را اجرا کنند و فرمودند: ای مردم من علی را دوست دارم! و چند بار این جمله را تکرار نمودند و سؤالی که مطرح میشود این است که آن حادثهای که پیامبر میخواست مردم ببینند و آن را به گوش دیگران برسانند آیا به این علت بود که پیامبر علی را دوست دارد؟ آیا چنین حرکتی از یک انسان عادی قابل قبول است؟ و آیا حرکتی بیهوده نبوده است؟ و مگر مسلمانان نمیدانستند که پیامبر علی را دوست دارد؟
ولی میتوان این موضوع را اینگونه پاسخ داد که اگر روز غدیر تنها برای ابلاغ دوستی بود، پس چرا جبرییل، آن فرشته بزرگ وحی بیاید و رسول خدا را از پیام وحی آگاه کند. چنانکه خود شخص رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: همانا جبرییل که درود خدا بر او باد سه بار بر من نازل شده و سلام خدا را رساند، و فرمود که در این مکان (غدیرخم) توقف نمایم، و به سیاه و سفید شما اعلام کنم که علیبنابیطالب وصی و جانشین و پیشوای شما بعد از من است، جایگاه او نسبت به من، مانند هارون نسبت به موسی پیامبر است، با این تفاوت که پس از من پیامبری نخواهد آمد، علیعلیه السلام پس از پیامبر، رهبر شماست،
و خداوند بزرگ آیهای در قرآن در همین مسئله نازل فرموده که: اِنِّما وَلیُّکُمْ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصلَّوهَ وَ یُؤتُونَ الزَّکاهَ وَ هُمْ راکِعُونَ همانا رهبر و سرپرست شما خدا و رسول او و کسانی که ایمان آوردند و نماز را به پای دارند، و در حال رکوع زکات بپردازند (مائده 55)
اگر هدف آن حضرت تنها اعلان دوستی با علی علیه السلام بوده، پس چرا آیه نزول آیه 67 سوره مائده (یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ) به اعلام رهبری امام علی علیه السلام ارتباط دارد که میفرماید: ای رسول خدا آنچه درباره علی از طرف خدا بر تو نازل شد، ابلاغ کن یعنی رهبری علی علیه السلام بر امت اسلامی را به مسلمانان بازگو و چرا در سخنرانی خود، امامت و وصایت امام علی علیه السلام را آشکارا بیان نمود.
آیا غدیر، یک حرکت دفعی و یک عمل یکباره بود یا در مورد آن تصمیم گرفته شد؟ و یا اینکه اصلاً بحثی در این رابطه بوده و در سرزمین (جحفه) یک مرتبه به پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله وحی نازل شد که علیعلیه السلام را به عنوان جانشین خود انتخاب کن در غیر این صورت اصلاً دین را تبلیغ نکردهای، کدام یک از این دو دیدگاه درست است؟ به احتمال زیاد دیدگاه دوم صحیح است و این چنین نبوده که در غدیر و یک مرتبه و بدون هیچ به سابقهای پیامبر صلی الله علیه و آله وحی شده باشد که علی علیه السلام را به عنوان جانشین خود معرفی کن و اگر معرفی نکنی دین را تبلیغ نکردهای.
خیر اینگونه نبودهاست زیرا سابقه جانشینی علیعلیه السلام به زمان اعلان رسمی و علنی دین اسلام برمیگردد و از زمانی که آیه مبارکه وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ و و اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ و خویشان نزدیکت را هشدار ده.
و براى مؤمنانى که از تو پیروى کردهاند، بال خود را بگستر (و متواضع باش) نازل شده که طبق آن پیامبر مأمور شدند تا بستگان خود را جمع و آنها را با دعوت و سخن خود آشنا نماید، در همان روز جانشینی علیعلیه السلام اعلام شده و از آن پس هم حضرت رسول در طول دوره نبوت خود بارها موضوع جانشینی حضرت علیعلیه السلام را مطرح کردند.
و در این مورد اسناد بسیار معتبری داریم که حتی برخی از محققین اهل سنت هم به آن اذعان میکنند. به عنوان مثال: عمرانبن حصین میگوید: پیامبر اکرمصلی الله علیه و آله فرمودند: به درستی که علی از من است و من هم از او هستم، و او ولی هر مؤمن است بعد از من.